LEDEN VAN DE VRIJMETSELAARSLOGE ,,LA FLAMBOYANTE,, TE DORDRECHT IN DE 19e EEUW 1812-1910
(door H.W.G. van Blokland-Visser)

DEEL 6:
OVERZICHT VAN 74 LEDEN VAN DE VRIJMETSELAARSLOGE "LA FLAMBOYANTE" TE DORDRECHT:
UIT SLIEDRECHT HARDINXVELD / GIESSENDAM IN DE 19E EEUW 1812-1910

DEEL 6
OVERZICHT VAN 74 LEDEN VAN DE VRIJMETSELAARSLOGE "LA FLAMBOYANTE" TE DORDRECHT:
UIT SLIEDRECHT HARDINXVELD / GIESSENDAM IN DE 19E EEUW 1812-1910

 

Het blijft opmerkelijk dat in de DRECHTSTREEK, het bolwerk van het CALVINISME, (ik ben in deze streek opgegroeid) de VRIJMETSELAARSLOGE "LA FLAMBOYANTE" te DORDRECHT in 1841 een ledental had van 74 vrijmetselaren waarvan
14 RIJKSAANNEMERS (aannemers van Publieke werken) afkomstig uit SLIEDRECHT en HARDINXVELD/GIESSENDAM.
Zij zullen zich zeker thuis hebben gevoeld in Loge "La Flamboyante" te Dordrecht, bij mensen met dezelfde calvinistische en behouden achtergrond.
Het waren ondernemers die op pad gingen voor werk en handel door heel Nederland heen, met beroepen die veel risico met zich meebrachten zoals de Kooplieden en Reders uit Dordrecht.
In die tijd bestonden de leden van Loge "La Flamboyante" te Dordrecht uit o.a. Kooplieden, Cargadoors, Scheepsmakelaars, Scheepsbouwers, Kapiteins der koopvaardij, mr. Zeilmakers enz.

De 1e twee AANNEMERS die op 13 december 1831 werden ingewijd in Loge "La Flamboyante" te Dordrecht kwamen uit Hardinxveld. 

* CHIEL VAN HOOGENDOORN PIETERZ (geb: 1799 Hardinxveld) 
    Aannemer van Publieke werken te Hardinxveld.
* JOHANNES HANEGRAAF (geb: 1789 Hardinxveld)
    Aannemer van Publieke werken te Hardinxveld.

Hoe zij met de Vrijmetselarij in aanraking zijn gekomen blijft verborgen in het verleden, even als van de volgende 5 leden die op 5 maart 1832 werden ingewijd in de Loge "La Flamboyante" te Dordrecht:

* FREDERIK JOAN SCHWERTZEL WILHELMZ (geb: 1791 Giessendam)
    Griffier bij het Vrede Gerecht kantoor te Sliedrecht.
* ARIE VEENENBOS (geb:1797 Vlaardingen)
    Arts te Giessendam.
* PAULUS LANGEVELD KLAASZ (geb: 1794 Hardinxveld)
    Aannemer van publieke werken te Giessendam.
* ARIE BLOKLAND JANZ (geb: 1787 Hardinxveld)
    Aannemer van publieke werken te Hardinxveld.
* PIETER VISSER ARIEZ (geb:1798 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.

Het jaar daarop werden 4 AANNEMERS uit Sliedrecht op 11 november 1833 ingewijd in Loge "La Flamboyante" te Dordrecht.

* JOHANNES VISSER ARIEZ (geb: 1794 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.
* CORNELIS HARTOG ARIEZ (geb: 1794 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.
* ARIE VAN SPANJE GIJSBERTS (geb: 1797 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.
* ARIE VAN WIJNGAARDEN GERRITZ (geb: 1803 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.

Daarna volgden in 1834 de AANNEMERS:

* JAN SWETS WOUTERZ (geb: 1793 Hardinxveld)
    Aannemer van publieke werken te Hardinxveld.
* ARIE PRINS CORNELISZ (geb: 1790 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.

MAÇONNIEKE REDERIJ VAN LEDEN LOGE "LA FLAMBOYANTE" TE DORDRECHT 1835
Enkele van de bovengenoemde leden waren in 1835 betrokken bij de oprichting v/d Maçonnieke Rederij van leden Loge "La Flamboyante" te Dordrecht en waren mede aandeelhouder van het 1e schip van de rederij.
Het fregat "BROEDERTROUW" en de later 2 gebouwde in 1838 het fregat "DELTA" en in 1839 het fregat "OSIRIS".
De 3 schepen werden gebouwd op de werf van scheepsbouwmeester JAN SCHOUTEN te Dordrecht (Jan Schouten was in 1835 voorzittend meester was van Loge "La Flamboyante").
Een 3 mast fregat kostte in 1835 ca f 140.000,-.
Na 1850 werden nog 2 schepen gebouwd voor de Maçonnieke Rederij.
In 1852 de bark JAN SCHOUTEN en in 1856 de bark "GROOTMEESTER NATIONAAL".
Beide gebouwd op de scheepswerf van Jan Schouten.

Op 23 januari 1841 werden weer 5 AANNEMERS uit Sliedrecht ingewijd.

* ARIE DEKKER GERRITZ (geb: 1794 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.
* AART HOFMAN ARIEZ (geb: 1799 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.
* ARIE ADRIANUS VISSER JOHZ (geb: 1814 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.
* LEENDERT MARTINUS PRINS ARIEZ (geb: 1814 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.
* WOUTER KALIS JOOSTZ (geb: 1815 Sliedrecht)
    Aannemer van publieke werken te Sliedrecht.

Opvallend is dat de boven genoemde leden van Loge "La Flamboyante" te Dordrecht tussen de 35 en 40 jaar oud waren en zoons uit generaties van aannemers die onderling waren verbonden door familiebanden.

flamboy06_01_prins.jpg (56075 bytes) (afb. 1 - Arie Prins Cornelisz (vader). in 1834 lid van Loge "La Flamboyante" te Dordrecht. Aannemer te Sliedrecht (geb. 1790 te Sliedrecht))

flamboy06_02_prins.jpg (69984 bytes) (afb. 2 - Leendert Martinus Prins Ariez (oom). In 1841 lid van Loge "La Flamboyante" te Dordrecht. Aannemer te Sliedrecht (geb. 1814 te Sliedrecht))


MAÇONNIEKE SOCIETEIT "AURORA" TE SLIEDRECHT 1843
In 1843 wordt door een groep van 21 leden van Loge "La Flamboyante" uit Sliedrecht en Hardinxveld/Giessendam een verzoek ingediend bij het hoofdbestuur van de Nederlandse Vrijmetselarij in Den Haag om de Maçonnieke Sociëteit "AURORA" op te richten.
In April 1843 werd toestemming gegeven en de eerste bijeenkomst werd gehouden in het Logement/Sociëteitsgebouw "De Harmonie" aan de Rivierdijk bij het Middenveer te Sliedrecht. In 1897 ging de Maçonnieke Sociëteit met ca. 30 leden over in vrijmetselaarsloge "Aurora" in het Logementgebouw "Merwezicht" aan de Rivierdijk (nr. 456) bij het Middenveer te Sliedrecht. Deze werd in 1929 opgeheven.

flamboy06_03_harmonie.jpg (178067 bytes)
(afb. 3 - Het Logement-Societeitsgebouw "De Harmonie", Rivierdijk/Middenveer te Sliedrecht ca 190. Hier werden vanaf 1843 tot 1893 de bijeenkomsten gehouden van de Maconnieke Societeit "Aurota".)

AANNEMERS EN BAGGERAARSFAMILIES EN HUN WERKEN
Later volgden nog leden uit andere bekende Aannemers en Baggeraarfamilies uit de Drechtstreek die lid werden van Loge "La Flamboyante" te Dordrecht zoals :
VAN HATTUM, VOLKER, SCHRAM, KRAAYEVELD, V/D WETERING die de grondleggers waren van de latere bekende grote aannemers en baggerbedrijven.
Enkele grote werken waaraan de bovengenoemde aannemers aan meewerkten:
1815 uitbreiding van de havens van ANTWERPEN, HAMBURG en EMDEN.
1819-1824 aanleg van het NOORD-HOLLANDS KANAAL.
1827-1829 aanleg van het VOORNS KANAAL.
1849-1854 drooglegging v/d HAARLEMMERMEER POLDER.

Na 1855 invoering van de stoommachines en de eerste stoombaggermolen in gebruik genomen door ADRIAAN VOLKER uit Sliedrecht. Deze baggermolens werden in overleg ontworpen op de scheepswerf van J&K SMIT te Kinderdijk. Een baggermolen kostte in 1870 ca. f 30.000,-.

Daarna werden er nog grotere werken aangenomen, vaak een combinatie van enkele aannemers met elkaar die het werk uitvoerden o.a.
1862 aanleg van het NOORDZEEKANAAL.
1866 aanleg van de SPOORBRUGGEN OVER DE OUDE MAAS BIJ DORDRECHT.
1867 aanleg van de MOERDIJKBRUG.
1872 aanleg van de NIEUWE WATERWEG.
1876 aanleg van de NIEUWE MERWEDE.

Na deze periode werden er werken aangenomen o.a.:
HAVENS IN ARGENTINIE.
PANAMAKANAAL.
SUEZKANAAL.
HAVENS IN ZUID-AFRIKA.
SPOORWEG VAN PRETORIA (Z-AFRIKA) NAAR DE IND. OCEAAN BIJ DELGOA.

 

Dit is maar een beknopt overzicht van gegevens over de leden van de Vrijmetselaarsloge "La Flamboyante" te Dordrecht in de 19e eeuw uit Sliedrecht en Hardinxveld-Giessendam.
Deze heb ik verzameld uit het ledenboek van Loge "La Flamboyante" van 1812-1910 (Stadsarchief Dordrecht) en aangevuld met gegevens uit de Doopboeken en de Burgerlijke stand van Sliedrecht en Hardinxveld-Giessendam en andere achtergronden zoals uit de boeken van IR W.BOS JZ.
"DORPSGENOTEN" verhalen over Sliedrechtenaren uitg: v/d Dool Sliedrecht/1996 
"MET SLIEDRECHT VERBONDEN" uitg: v/d Dool/Sliedrecht/1998
Het is een opzet om voor een ieder die belangstelling heeft voor de Vrijmetselarij en zijn geschiedenis en de achtergronden van zijn of haar familie die lid waren van de Vrijmetselaarsloge "La Flamboyante" te Dordrecht zelf aan te vullen.

Historica/schrijfster H.W.G. van Blokland-Visser Frans Halsstraat 18 3351VE Papendrecht.
email: hwg.blokland-visser@ziggo.nl (februari 2011).

 

(c) Papendrecht H.W.G. van Blokland maart en mei 2011.